Ο προϊστορικός οικισμός στο Κουκονήσι
Το Κουκονήσι είναι ένα μικρό, ακατοίκητο νησάκι στον κόλπο του Μούδρου, με έκταση 140 στρεμμάτων και υψόμετρο 10 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας. Παράλληλα, είναι και ένας από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους της Λήμνου, καθώς ο προϊστορικός οικισμός που ανακαλύφθηκε σε αυτή τη νησίδα είναι ισοδύναμος με αυτόν της Πολιόχνης.
Σημάδια για την ύπαρξη σημαντικού ιστορικού πλούτου στο Κουκονήσι έρχονταν από παλιά στην επιφάνεια καθώς οι γεωργικές εργασίες ξέθαβαν συχνά μέρη από τα θαμμένα αρχαία χαλάσματα. Μάλιστα, το 1986-1987, μαθητές του γυμνασίου Μούδρου συνέλεξαν πλήθος ευρημάτων τα οποία παρέδωσαν στο Αρχαιολογικό Μουσείο.
Το 1992 ξεκίνησαν αρχαιολογικές ανασκαφές φέρνοντας στο φως έναν ακμαίο οικισμό με συνεχή κατοίκηση από την Πρώιμη έως την Ύστερη Χαλκοκρατία. Σύμφωνα με τα ευρήματα η ακμή στο Κουκονήσι επήλθε πιθανότατα ύστερα από την παρακμή της Πολιόχνης, ενδεχομένως και της Μύρινας. Οι κάτοικοι, πέρα από την κτηνοτροφία, είχαν αναπτύξει οικοτεχνική και βιοτεχνική δραστηριότητα, όπως κατεργασία μαλλιού, υφαντουργία, βαφή υφασμάτων, λιθοτεχνία, αγγειοπλαστική και χαλκοτεχνία. Επίσης, τα ευρήματα των ανασκαφών μάς επιβεβαιώνουν πως το Κουκονήσι αποτελούσε διεθνές εμπορικό κέντρο της εποχής, διατηρώντας σημαντικές επαφές με τις Κυκλάδες, τη Μινωική Κρήτη, τη Θεσσαλία και πολλές άλλες περιοχές.
Σήμερα, το νησάκι χωρίζεται από την απέναντι ανατολική ακτή τού κόλπου με ένα αβαθές θαλάσσιο στενό πλάτους 400 μέτρων, που συχνά ξεραίνεται και γίνεται λασπώδες. Αν επιθυμείτε να το επισκεφτείτε, μπορείτε να φτάσετε εκεί με αυτοκίνητο, καθώς συνδέεται με την ακτή με έναν υπερυψωμένο λιθόστρωτο δρόμο.