Συμμαχικό Κοιμητήριο Μούδρου

Η Λήμνος ήταν ένα από τα νησιά του Αιγαίου που έπαιξαν πολύ σημαντικό ρόλο στη διάρκεια του Α’ παγκοσμίου πολέμου. Το λιμάνι του Μούδρου και αυτός ο πολύ καλά προφυλαγμένος κόλπος, αποτέλεσε για δύο χρόνια το καταφύγιο των Συμμαχικών Δυνάμεων.

Τον Απρίλιο του 1915, ξεκίνησε η Εκστρατεία της Καλλίπολης. Με ορμητήριο το λιμάνι του Μούδρου, τα συμμαχικά στρατεύματα έκαναν απόβαση στις ακτές της Καλλίπολης, με απώτερο στόχο τον έλεγχο των Στενών των Δαρδανελίων και την εξουδετέρωση της Τουρκίας. Η κακοσχεδιασμένη επιχείρηση απέτυχε οικτρά και η περιοχή της απόβασης γέμισε με πτώματα νέων παιδιών, που μόλις έβγαιναν στη στεριά αντιμετώπιζαν τα πυρά των τουρκικών δυνάμεων. Χιλιάδες νεκροί στρατιώτες των συμμάχων από τη Βρετανία, την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία, την Ινδία και τον Καναδά έχασαν τη ζωή τους στην εκστρατεία της Καλλίπολης.  

Το πιο σημαντικό μνημείο της περιόδου εκείνης είναι το Συμμαχικό νεκροταφείο Μούδρου, στο οποίο θάφτηκαν εκατοντάδες πεσόντες της αποτυχημένης εκστρατείας. Περιλαμβάνει μνήματα κυρίως Αυστραλών και Νεοζηλανδών στρατιωτών που σκοτώθηκαν την εποχή εκείνη, αλλά και μνήματα στρατιωτών-υπηκόων άλλων χωρών, που είναι θαμμένοι σε ομάδες ανάλογα με την εθνικότητά τους.

Σήμερα το Συμμαχικό νεκροταφείο Μούδρου αποτελεί παγκόσμιο μνημείο και δέχεται κάθε χρόνο εκατοντάδες επισκέπτες.

Στη Λήμνο υπάρχει και δεύτερο συμμαχικό νεκροταφείο, αυτό του Πορτιανού.

Οι δυο δρόμοι που οδηγούν προς τα συμμαχικά νεκροταφεία Μούδρου και Πορτιανού έχουν ονομαστεί Οδός ΑΝΖΑΚ από το κωδικό όνομα που είχαν οι δυνάμεις της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας που είχαν συμμετάσχει στην επιχείρηση.

Από το 1998 τελούνται στη Λήμνο εκδηλώσεις στη μνήμη των συμμάχων που έχασαν τη ζωή τους την περίοδο εκείνη μακριά από τις πατρίδες τους και τις οικογένειές τους.