Παναγία η Κακαβιώτισσα
Το συγκλονιστικό ξωκκλήσι της Παναγίας της Κακαβιώτισσας είναι ένα εκκλησάκι χωρίς σκεπή, χτισμένο μέσα σε ένα βράχο, ψηλά σε ένα βουνό. Αυτό, το μοναδικό ασκεπές εκκλησάκι σε ολόκληρο τον κόσμο, αποτελεί ίσως το σημαντικότερο αξιοθέατο του νησιού, καθώς η επίσκεψη σε αυτό είναι μια πραγματική εμπειρία ζωής που αναμφίβολα παραμένει σε όλους αξέχαστη.
Η Παναγία Κακαβιώτισσα πήρε το όνομά της από το βουνό Κάκαβος, πάνω στο οποίο βρίσκεται. Είναι χτισμένη στην εσοχή ενός τεράστιου βράχου, κάτι σαν μεγάλη σπηλιά, και έχει για σκεπή τον ίδιο το βράχο.
Δημιουργήθηκε, όταν κάπου το 1305, μοναχοί κατέφυγαν εδώ από τον Άγιο Ευστράτιο για να γλιτώσουν από τις επιδρομές των Τούρκων. Οι μοναχοί, που ασκήτευαν στις σπηλιές που βρίσκονται στην περιοχή, έχτισαν αυτό το μικρό εκκλησάκι για να λειτουργούνται. Με την πάροδο των χρόνων όμως έπαψαν να έρχονται καινούργιοι ασκητές. Έτσι, όταν πέθαναν και οι γηραιότεροι, απέμεινε μόνο ένας μοναχός, ο οποίος αποφάσισε να φύγει και να πάει στο Άγιο Όρος. Βρήκε ένα βοσκό, ο οποίος είχε τη στάνη του εκεί κοντά, και του παρέδωσε την εικόνα το Ρόδον το Αμάραντον. Ζήτησε σαν χάρη να ανεβάζουν την εικόνα κάθε Λαμπροτρίτη στο εκκλησάκι και να τη γιορτάζουν. Ο βοσκός ακολούθησε με ευλάβεια την επιθυμία του μοναχού και έτσι, κάθε χρόνο την Τρίτη του Πάσχα, η εικόνα επιστρέφει στην Παναγιά την Κακαβιώτισσα, συνοδεία πλήθους πιστών και εορτάζεται πανηγυρικά.
Για να φτάσετε στην Παναγία, η οποία βρίσκεται κοντά στο χωριό Θάνος, θα κινηθείτε αρχικά με το αυτοκίνητο και στη συνέχεια θα χρειαστεί να περπατήσετε, για 30 περίπου λεπτά, ένα όμορφο μονοπάτι στη φύση, το οποίο θα σας οδηγήσει προς την άγρια ομορφιά της κορυφής του βουνού.